مالیات بر ارث چیست ؟ مهم ترین نکات کلیدی آن

یکی از موضوعات بسیار مهم که افراد بسیار زیادی درگیر آن هستند در مورد مالیات بر ارث است. طبق قانون میزان مالیات برای سال‌های قبل از ۱۳۹۵ و بعد از آن متفاوت است. میزان درصد مالیات براساس طبقه بندی وراث انجام می‌شود. نکته بسیار مهمی که وراث باید به آن توجه کنند پر کردن اظهارنامه است.  این کار را باید ولی، امین یا قیم وراث انجام دهد. شما می‌توانید به صورت الکترونیکی نیز اقدام به پرکردن و ارسال فرم نمایید. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این مورد پیدا کنید به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله در کنار ما بمانید.

مالیات بر ارث چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟

زمانی  که فردی فوت می کند تمام دارایی ها و بدهی های متوفی به وراث خود منتقل خواهد شد. مالیات ارث یک دین و بدهی قانونی است که به عهده وراث است. در صورت عدم پرداخت آن امکان تملک ارث وجود ندارد و حتی ممکن است وراث مشمول جریمه‌های سنگین نیز شوند. به همین دلیل تعیین تکلیف در این خصوص یکی از مهم ترین وظایف وراث پس از فوت متوفی می باشد.

بحث ارث و تقسیم ارث زمانی ایجاد می شود که شخصی فوت کند و دارایی از او باقی بماند. دارایی ها هم شامل اموال به جا مانده از متوفی و هم شامل دیون و بدهی های متوفی می باشد. وراث باید قبل از تقسیم ارث دیون و بدهی های شخص متوفی را بپردازند. سپس اموال باقی مانده را بین خود تقسیم کنند.

تقسیم ارث براساس قانون بسیار پیچیده است. زیرا اصول و استثنائات زیادی دارد. از این رو هر مسئله تقسیم ارث باید به صورت موردی بررسی شود. زیرا وراث و بازماندگان هر متوفی متفاوت از دیگری هستند. به همین دلیل میزان سهم ارث برای همه‌ی وراث یکسان نیست و جنسیت افراد و نسبت آن ها با متوفی در تعیین میزان سهم ارث آن ها تاثیر دارد.

در این مقاله در ابتدا قانون مالیات ارث قدیم و جدید را توضیح می‌دهیم. سپس انواع مالیات ارث در ایران را معرفی می‌کنیم و به طور دقیق نرخ هر کدام را بیان خواهیم کرد. در ادامه نیز به نحوه تکمیل اظهار نامه و پرداخت آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا هر آنچه که درباره مالیات وراث لازم است را بدانید.

قوانین جدید و قدیم مالیات ارث

قانون مالیات بر ارث قدیم، نرخ های بسیار بالایی داشت و هزینه‌های زیادی به ورثه تحمیل می‌کرد. تا جایی که در موردهایی تا ۶۵ ٪ ارزش اموال متوفی باید به عنوان مالیات به دولت پرداخت می‌شد.

در این قانون نرخ و میزان مالیات طبق ارزش کل  داراهای متوی حساب می‌شد. بنابراین هر چه ارزش ماترک متوفی بیشتر بود درصد مالیات پرداختی ورثه نیز بیشتر می‌شد. همچنین نوع اموال و دارایی تاثیری در میزان مالیات نداشت و فقط میزان ارزش اموال درصد مالیات را تعیین می‌کرد.

در این مقاله در ابتدا قانون مالیات ارث قدیم و جدید را توضیح می‌دهیم. سپس انواع مالیات ارث در ایران را معرفی می‌کنیم و به طور دقیق نرخ هر کدام را بیان خواهیم کرد. در ادامه نیز به نحوه تکمیل اظهار نامه و پرداخت آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا هر آنچه که درباره مالیات وراث لازم است را بدانید.

طبقه وراث چیست و میزان مالیت بر ارث چگونه تعیین می‌شود

موضوعی که در اینجا به آن می‌پردازیم آشنایی با طبقات وراث است. طبقه اول وراث شامل پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه است. طبقه دوم وراث به اجداد، خواهر، برادر و فرزندان آن‌ها می‌رسد و طبقه سوم شامل عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن‌ها می‌شود.

قبل از هر چیز باید بدانید که قوانین مربوط به مالیات بر ارث در قانون مدنی آورده شده است و بعد از فوت شخص این قوانین لازم الاجرا می‌شود. هر چیزی که مربوط به فرد متوفی شود که شامل دارایی‌های منقول و غیر منقول است به وراث تعلق دارد. در این میان اگر فرد متوفی دارای قرض و بدهی بوده است این مورد هم به وراث منتقل می‌شود.

افراد به صورت سببی و نسبی مشمول ارث می‌شوند. وراث نسبی در ۳ طبقه قرار می‌گیرند که در بالا به آن اشاره شد. اولویت تقسیم ارث به حضور افراد در درجه اول است. به این معنی که اگر فرد متوفی دارای هر یک از وراث طبقه اول است دیگر ارثی به وراث طبقه دوم و سوم نخواهد رسید. در ضمن منظور از وارث سببی همسر است.

اما وارثین نسبی داری نسبت خونی با فرد متوفی هستند. اگر به دنبال راهی برای حذف مالیات بر ارث هستید یا برای ثبت مالیات ارث دچار مشکل شده‌اید نگران نشوید. مشاوران موسسه مالیاتی پارستکس از زبده‌ترین مشاوران مالیاتی هستند و می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.

جدول قانون قدیم مالیات ارث (قبل سال ۹۵)

برای تعیین میزان مالیات بر ارث در سال‌های قبل از ۱۳۹۵ از قوانین مرتبط با آن سال استفاده می‌شد. درصد مالیات بر اساس طبقه بندی وراث انجام می‌گرفت و مقدار درصدهای مشخص شده کمی بالا بود. نرخ درصد مالیاتی از بین ۲ تا ۶۵ درصد متغیر بود و این مبالغ باعث نارضایتی وراث می‌شد. طبق جدولی که در اداره مالیات برای تعیین درصد مالیات ارث مشخص شده است برای سپرده‌های تا ۵ میلیون تومان برای طبقه اول، دوم و سوم به ترتیب ۵، ۱۵ و ۳۵ درصد مالیات تعیین گردید.

از ۲۰ میلیون تومان نسبت به مازاد ۵ میلیون تومان برای طبقه اول، دوم و سوم وراث به ترتیب ۱۵، ۲۵ و ۴۵ درصد مالیات مشخص شد. تا ۵۰ میلیون تومان نسبت به مازاد ۲۰ میلیون تومان ۲۵، ۳۵ و ۵۵ درصد مالیات برای طبقه اول تا سوم وراث تعیین گردید. همچنین برای مازاد ۵۰ میلیون تومان به ترتیب ۳۵، ۴۵ و ۶۵ درصد برای طبقات اول تا سوم وراث تعیین گردید.

شرح	طبقه اول	طبقه دوم	طبقه سوم
تا 5 میلیون تومان	5%	15%	35%
تا 20 میلیون تومان نسبت به مازاد 5 میلیون	15%	25%	45%
تا 50 میلیون تومان نسبت به مازاد 20 میلیون تومان	25%	35%	55%
نسبت به مازاد 50 میلیون تومان	35%	45%	65%

جدول قانون جدید مالیات ارث (بعد سال ۹۵)

بعد از سال ۱۳۹۵ تجدید نظری در قانون اعمال شد و به همین دلیل تغییراتی در میزان مالیات بر ارث اعمال گردید. در این قانون جدید بیشترین کاهش مالیات برای وراث طبقه اول اعمال شده است. طبق قوانین جدید برای سپرده‌های بانکی میزان ۳، ۶ و ۱۲درصد به ترتیب برای طبقه ۱ تا ۳ وراث تعیین شد. اما اگر سپرده موسسات اعتباری مد نظر است درصدها به صورت ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد است. برای مالیات ملک مسکونی به ترتیب 7.5، 15 و 30  درصد مشخص شده است. برای املاک تجاری و اداری میزان درصد مشابه با سپرده‌های بانکی است. برای اجناس موجود در مغازه به ترتیب برای طبقه اول تا سوم وراث ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد تعیین شده است.

همچنین مالیات خودرو ۲، ۴ و ۸ درصد است و مالیات ارث سهام غیر بورسی ۶، ۱۲ و ۲۴ درصد است. در مورد سهام بورسی این مقدار به مراتب کمتر و معادل 0.75 ، 1.5 و 3 درصد برای طبقات اول تا سوم وراث تعیین گردید. در مورد حق امتیاز، صندوق امانات و سایر اموال و دارایی‌ها برای طبقات اول تا سوم وراث به ترتیب ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد مالیات بر ارث در نظر گرفته شده است.

نوع اموال و دارایی‌ها	وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
سپرده‌های بانکی	3%	6%	12%
سپرده مؤسسات مالی و اعتباری	10%	20%	40%
ملک مسکونی	7.5%	15%	30%
مغازه و املاک تجاری	3%	6%	12%
اجناس موجود در مغازه	10%	20%	40%
املاک اداری	3%	6%	12%
خودرو	2%	4%	8%
سهام بورسی	0.75%	1.5%	3%
سهام غیر بورسی	6%	12%	24%
باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و …	7.5%	15%	30%
اوراق مشارکت	3%	6%	12%
حق امتیاز	10%	20%	40%
صندوق امانات	10%	20%	40%
سایر اموال و دارایی‌ها	10%	20%	40%

 

مقایسه قانون جدید و قدیم مالیات بر ارث

به طور کلی تفاوت‌هایی در مالیات ارث قدیم و جدید وجود دارد که در اینجا به آن اشاره می‌کنیم. در مورد معافیت‌های سپرده‌های بانکی قبل از سال ۹۵ باید بگوییم که سپرده‌ها معاف بودند و بعد از سال ۹۵ مشمول ۳ درصد مالیات می‌شوند. قبل از سال ۹۵ سهام شرکت‌های بورسی شامل ۳۵ درصد مالیات می‌شد در حالی که بعد از سال ۹۵ این عدد به ۱۰ درصد کاهش یافته است.

در مورد سهام‌های غیر بورسی نیز شرایط به همین شکل است. چه قبل از سال ۹۵ و چه بعد از آن اگر وراث اظهارنامه اموال را به اداره مالیات ارسال نکنند مشمول ۱۰ درصد جریمه خواهند شد. اما موضوعی که در مورد مالیات بر ارث قدیم و جدید می‌توان به آن اشاره کرد این است که طبق قانون قدیم اگر در پرداخت مالیات تاخیر رخ می‌داد وراث به میزان 2.5 درصد جریمه می‌شدند که در حال حاضر و مطابق با قانون جدید این جریمه برداشته شده است.

تفاوت بعدی در شیوه نگارش اظهارنامه است که برای دوره قدیم همه ماترک با هم نوشته می‌شد اما در شیوه جدید هر یک از اقلام جداگانه باید نوشته و وارد شود. مورد دیگری که تغییر کرده است مربوط به مالیات ملک است که در قانون قدیم ۳۵ درصد و طبق قانون جدید 7.5 درصد است. نرخ مالیات سرقفلی قبل از سال ۹۵ ۳۵ درصد و بعد از سال ۹۵ به ۳ درصد کاهش پیدا کرده است. سایر اموال قبل از سال ۹۵ مشمول ۳۵ درصد مالیات بوده است و بعد از سال ۹۵ به ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است.

تفاوت‌ها	قبل از 95	نرخ مالیاتی	بعد از 95	نرخ مالیاتی
معافیت	هر نفر 3 میلیون تومان	–	–	–
سپرده بانکی	معاف	صفر	مشمول	3 درصد
سهام شرکت‌های بورسی	60 درصد معاف	35 درصد	مشمول	10 درصد
سهام شرکت‌های غیربورسی	40 درصد معاف	35 درصد	مشمول	10 درصد
جریمه عدم تسلیم اظهارنامه	دارد	10 درصد	دارد	10 درصد
جریمه تاخیر پرداخت مالیات	دارد	2.5 درصد	ندارد	–
نوع اظهارنامه	همه ماترک با هم	–	هر یک از اقلام ماترک جداگانه	–
حصر وراثت	پیش شرط: تسلیم اظهارنامه	گواهی	پیش شرط: گواهی حصر وارثت	–
نرخ مالیات املاک	35 درصد	–	7.5 درصد	–
نرخ مالیات سرقفلی	35 درصد	–	3 درصد	–
نرخ مالیات سپرده بانکی	صفر	–	3 درصد	–
سایر	35 درصد	–	10 درصد	–

انواع مالیات ورثه چیست؟

وقتی فردی فوت می‌کند هر چه از اموال منقول و غیر منقول به نام او است به وراث تعلق می‌گیرد و در زمره ارثه قرار می‌گیرد. ورثه تا یک سال بعد از زمان فوت فرصت دارند تا اظهارنامه اموال فرد متوفی را به اداره مالیات ارسال نمایند تا میزان مالیات بر ارث توسط این سازمان مشخص شود. اگر قبل از اتمام مهلت قانونی ورثه اقدام به انجام این کار نمایند هزینه‌های کفن و دفن متوفی از مقدار اموال اعلام شده کسر شده و مابقی اموالی که باقی‌مانده است مشمول مالیات می‌گردد. اما اگر ورثه این کار را انجام ندهند و در زمان مقرر اظهارنامه را به اداره مالیات ارسال نکنند هزینه‌های کفن و دفن فرد متوفی نیز مشمول مالیات می‌شود.

برای اینکه بیشتر با این موضوع آشنا شوید باید بدانید که اموالی مانند طلا، ملک مسکونی، املاک تجاری، ملک اداری، زمین، باغ، خودرو، سپرده بانکی و حتی سیم کارت نیز مشمول مالیات می‌شود.

مالیات بر ارث طلا

در قانون مالیات ارث قدیم برای طلا مالیات در نظر گرفته نشده بود. اما در قانون جدید که بعد از سال ۱۳۹۵ اجرا شده است مالیات ارث برای طلا برای طبقات وراث با درصدهای مختلف مشخص شده است. برای مثال مالیات ارث برای طبقه اول ۱۰ درصد مشخص شده است و برای طبقه دوم ۲۰ درصد و برای طبقه سوم ۴۰ درصد تعیین شده است. این درصدها مطابق با ماده ۲۶ قانون مالیات ارث مشخص و بیان شده است.

با توجه به این موضوع که طلا نقش زینت دارد و معمولا از متوفی زن برجای می‌ماند عرف بوده است که به دختران خانواده برسد. ممکن است مادر یا شخص متوفی زن طلا را برای دختران خود بگذارد اما فقط می‌تواند در مورد یک سوم اموالش این کار را انجام دهد و مابقی مطابق با قانون بین سایر وراث با اولویت طبقه بندی تقسیم می‌شود. مطابق با آن مالیات آن نیز محاسبه خواهد شد.

مالیات بر ارث ملک

مالیات بر ارث ملک مورد بعدی است که مشمول مالیات می‌شود. بسته به اینکه متوفی قبل از سال ۱۳۹۵ فوت کرده است یا بعد از آن قانون متفاوت است. نرخ مالیات برای این دو بازه زمانی با یکدیگر فرق می‌کند. ملک مسکونی و ویلا مشمول مالیات است و میزان ارث و مالیات آن مطابق با طبقه ورثه مشخص می‌گردد. یک دفترچه سالانه توسط کمیسیون تقویم املاک منتشر می‌شود که در آن قیمت گذاری املاک انجام شده است.

چیزی که باید به آن توجه کرد و برای خانواده متوفی نیز جای بسی خوشنودی دارد این است که قیمت گذاری‌های انجام شده در این دفترچه به طور معمول بسیار کمتر از ارزش واقعی ملک است و به این شکل مالیات کمی شامل حال افراد می‌گردد. در ادامه به این موضوع و مقدار مالیات مشمول برای هر طبقه از وراث می‌پردازیم. همچنین در مورد مالیات بر املاک اداری و تجاری نیز مطالبی را بیان می‌کنیم.

مالیات بر ارث املاک مسکونی

در مورد مالیات بر ارث تخصیص یافته برای ملک مسکونی یا ویلا در قانون مقادیری مشخص شده است. این مقدار برای وراث طبقه اول 7.5 درصد، برای وراث طبقه دوم ۱۵ درصد و برای وراث طبقه سوم ۳۰ درصد است که مطابق با قانون جدید مالیات ارث برای ملک مسکونی است. با توجه به قیمتی که توسط کارشناس مشخص می‌گردد بسته به اینکه ملک به کدام طبقه از وراث می‌رسد مبلغی مطابق با درصدهای اعلام شده به عنوان مالیات به دولت پرداخت می‌شود.

همچنین اگر ساختمان نیمه ساز است و ساخت آن به اتمام نرسیده است نیز مشمول مالیات می‌شود. اما با توجه به اینکه قیمت ملک نیمه ساخته از قیمت ملک ساخته شده به مراتب کمتر است مالیات آن نیز کمتر خواهد شد. مالیات ارث منازل در حال ساخت به این شکل است: در مرحله فونداسیون ۱۰ درصد از ارزش اعیان تکمیل شده مشمول مالیات است. این مقدار برای ملک در مرحله اسکلت ۳۰ درصد، در مرحله سفت کاری ۵۰ درصد و در مرحله نازک‌کاری ۸۰ درصد است.

مالیات بر ارث املاک اداری

املاک اداری از نظر قیمتی از املاک مسکونی گران‌تر و از املاک تجاری ارزان‌تر هستند. در نتیجه مالیات مشمول این املاک نیز مطابق با قیمت آن است. وقتی ملک اداری برای وراث باقی بماند و به طبقه اول وراث برسد ابتدا قیمت ملک توسط کارشناس محاسبه شده و سپس میزان ۳ درصد آن به عنوان مالیات بر ارث محاسبه می‌شود. قیمت گذاری مطابق با قیمت روز ملک انجام می‌شود. اگر ملک به طبقه دوم وراث برسد مالیات آن ۶ درصد و برای طبقه سوم ۱۲ درصد است.

مالیات بر ارث املاک تجاری

در مورد املاک تجاری که گران‌ترین نوع املاک هستند باید بگوییم که برای طبقه اول وراث میزان درصد مشخص شده ۳ درصد است و برای طبقه دوم ۶ درصد و برای طبقه سوم ۱۲درصد مشخص شده است. همان طور که مشاهده می‌کنید میزان درصد املاک تجاری مانند املاک اداری است. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که با توجه به قیمت بالای ملک تجاری معمولا مقدار مالیات مشخص شده نیز رقم قابل توجهی خواهد بود. اگر برای کمک گرفتن و اطلاع بیشتر از قوانین نیاز به کمک و مشاوره مالیاتی داشتید به شما پیشنهاد می‌کنیم از مشاوران موسسه پارستکس کمک بگیرید.

مالیات بر ارث زمین زراعی و باغ

این نوع از مالیات مطابق با ارزش معاملاتی مشخص می‌گردد. به طور معمول برای تعیین این نوع از مالیات قیمت گذاری به صورتی انجام می‌شود که کمتر از ارزش واقعی زمین قیمت گذاری می‌شود. این موضوع به نفع وراث است. زیرا مبلغ کمتری بابت مالیات پرداخت می‌کنند. با توجه به اینکه زمین به کدام طبقه از وراث برسد درصدهای مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی مشخص شده است. این مقدار برای طبقه اول 7.5 درصد و برای طبقه دوم ۱۵ درصد و برای طبقه سوم ۳۰ درصد خواهد بود.

اگر فرد متوفی زمینی بایر برای بازماندگان به ارث بگذارد نیز میزان درصد مالیات برای هر طبقه از وراث به همین شکل است و هیچ تفاوتی نخواهد داشت. شما می‌توانید از مشاوران شرکت پارستکس در این زمینه برای خدمات مالیاتی مشاوره بگیرید.

مالیات بر ارث سپرده بانکی

یکی از تغییرات بسیار اساسی که در میزان مالیات تعیین شده برای مالیات مشاهده شده است برای مالیات بر ارث متعلق به سپرده‌های بانکی است. در قانون قدیم میزان ممیزان مالیاتی که برای سپرده‌های بانکی تعیین می‌گردید بسیار زیاد بوده است و باعث نارضایتی افراد می‌شده است. امروزه و مطابق با قانون جدید که به بعد از سال ۱۳۹۵ مربوط می‌شود این میزان تغییر کرده است و برای طبقه اول وراث ۳ درصد، طبقه دوم وراث ۶ درصد و طبقه سوم وراث ۱۲ درصد تعیین شده است.

نکته‌ای که اینجا وجود دارد این است که برای موسسات مالی و اعتباری میزان مالیات مشخص شده با مالیات سپرده بانکی متفاوت است. این مقدار برای وراث طبقه اول ۱۰ درصد، برای وراث طبقه دوم ۲۰ درصد و برای وراث طبقه سوم ۴۰ درصد تعیین شده است.

مالیات بر ارث خودرو

خودرو جزو اموال منقول دسته بندی می‌شود و مطابق با ماده ۱۷ قانون مالیات‌های مستقیم بعد از فوت فرد باید مالیت خودروی او پرداخت شود و سپس خودرو به اموال قابل تقسیم برای وراث تبدیل می‌شود. سازمان امور مالیاتی ارزش خودرو را مشخص می‌کند و مطابق با طبقه بندی وراث میزان مالیات ارث بر خودرو برای طبقه اول ۲ درصد، طبقه دوم ۴ درصد و طبقه سوم ۶ درصد تعیین می‌شود.

این مورد شامل هر وسیله نقلیه‌ای مانند تراکتور، موتور یا حتی ابزارآلات نیز می‌شود. وراث از پرداخت این نوع از مالیات معاف نخواهند شد و با در نظر گرفتن قیمت ماشین مجبور به پرداخت مالیات آن هستند.

مالیات بر ارث سیم‌کارت

یکی دیگر از انواع مالیات که شاید کمتر در مورد آن شنیده‌اید مالیات ارث سیم کارت است. اگر شما قصد دارید سیم کارت شخص متوفی را به نام خودتان ثبت کنید باید قبل از مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت نسبت به پرداخت مالیات آن اقدام کنید. در صورتی که مالیات سیم کارت را نپردازید امکان انتقال سیم کارت به نام شما وجود ندارد. در این مورد هم درصد مالیات ارتباط مستقیم با طبقه بندی وراث دارد. میزان مالیات برای وراث طبقه اول ۱۰ درصد، وراث طبقه دوم ۲۰ درصد و برای وراث طبقه سوم ۴۰ درصد در نظر گرفته شده است.

اظهارنامه مالیات بر ارث

اظهارنامه مالیات بر ارث یک فرم مخصوص در سازمان امور مالیاتی است که با تکمیل مندرجات آن و ارائه آن به کارشناس مربوطه، بر اساس آن میزان مالیات بر ارث برآورد می شود.

ورثه از زمان فوت متوفی به مدت یک سال مهلت دارند تا اظهارنامه مالیات را به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند. در قانون جدید اگر ورثه تا موعد تعیین شده اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم نکنند، به طور رسمی مشمول جریمه نمی‌شوند. اما هزینه‌های کفن و دفن و دیون متوفی از معافیت مالیاتی خارج خواهند شد.

در قانون مالیاتی قدیم عدم تسلیم اظهارنامه توسط وراث در مدت 6 ماه از تاریخ فوت، شامل جریمه‌ای برابر با  10% مالیات متعلقه می‌شود.

تذکر مهم: سازمان امور مالیاتی دارای صلاحیت در مورد ارثیه، سازمانی است که آخرین محل سکونت قانونی متوفی در محدوده آن واقع بوده است.

نحوه ثبت و تکمیل فرم اظهارنامه مالیات بر ارث

یکی از دغدغه‌های اصلی اعضای خانواده‌ای که درگیر مسائل انحصار وراثت هستند نوشتن و تکمیل فرم اظهار نامه مالیات بر ارث است. طبق ماده ۲۶ قانون مالیات‌های مستقیم وراث باید نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای ارث اقدام نمایند.

برای این کار کافی است به درگاه tax.gov.ir بروید و نام عبور و رمز کاربری دریافت کنید. در مرحله بعد اسناد و مدارک لازم برای تکمیل اظهارنامه که در سایت به آن اشاره شده است را آماده کنید. حالا به دو شکل می‌توانید وارد سامانه مالیات ارث شوید. اولین مسیر برای این کار مراجعه به سایت ersportal.tax.gov.ir است. راه دوم این است که به سامانه مای تکس بروید و در آنجا از قسمت منو گزینه داشبورد مالیاتی را انتخاب کنید. گزینه اظهارنامه‌ها را بزنید و بعد روی گزینه ارث کلیک کنید.

حالا دو فرم پیش روی شما قرار می‌گیرد. یکی فرم ۲۶ است که برای افرادی است که حداکثر یک سال از زمان فوت آنان گذشته است. فرم ۳۴ هم برای کسانی است که بیشتر از یک سال از زمان فوتشان می‌گذرد. حالا می‌توانید روی گزینه + کلیک کنید و اطلاعاتی که در جداول موجود در فرم آورده شده است را کامل کنید. بعد از اتمام ورود اطلاعات تایید نهایی را بزنید. هر فیلدی که با علامت ستاره مشخص شده است را حتما باید پر کنید.

برای پر کردن این فرم‌ها ۳ مرحله پیش روی شما است. مرحله اول شامل پر کردن مشخصات فرد فوت شده است. مرحله دوم شامل پر کردن مشخصات تمام ورثه است و باید نسبت تمام افراد ورثه با متوفی مشخص شود. در مرحله سوم که مرحله آخر است باید مدارکی را به اداره مالیات ارائه دهید که نشان دهد فرد متوفی واقعا مالک اموال ذکر شده در پرونده بوده است. برای دریافت نمونه فرم اظهارنامه مالیات بر ارث اینجا کلیک کنید.

مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده مالیات بر ارث

• پر کردن فرم اظهارنامه برای مالیات ارث
• گرفتن کپی از تمام صفحات شناسنامه فردی که فوت شده است.
• کپی از کارت شناسایی یا همان کارت ملی فرد فوت شده
• کپی گواهی فوت فرد متوفی که از اداره ثبت و احوال صادر شده است
• کپی از برگه انحصار وراثت که برابر اصل شده است
• برگه کپی از صفحه اول شناسنامه از تمام وراث
• کپی کارت شناسایی یا همان کارت ملی مربوط به تمام وراث

*اگر شما برای انجام کارهای مالیاتی خود وکیل استخدام کرده‌اید باید مدارک زیر را نیز ارائه دهید.

• وکالت نامه از وکیل
• کپی از شناسنامه وکیل
• کپی کارت شناسایی وکیل

بقیه مدارک مطابق با صفحه دوم اظهارنامه‌‌ای که در اختیار دارید و شامل لیست اموال است باید تهیه شود. برای مثال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

فرض کنید که متوفی دارای زمین و ملک بوده است و شما به عنوان وارث باید مدارکی دال بر اثبات این مورد بیاورید که شامل سند، بنچاق، عوارض شهرداری یا کپی پایان کار است.

اگر نیاز پیدا کنید که تایید حساب بانکی را بگیرید باید از دفترچه حساب یا سپرده‌های بانکی کپی تهیه شود. همچنین شماره حساب‌ها نیز باید با دقت در اظهارنامه درج شود.

اگر فرد فوت شده برای رفتن به سفر حج اقدام نموده بوده باید مدارک آن نیز به صورت مستند ارائه شود.

برای مشخص کردن مالیات بر ارث سال ۱۴۰۰ برای هر چیزی که به نام متوفی بوده است نیاز به سند و مدرک دارید. اگر سیم کارتی به اسم متوفی بوده است باید مدارک آن را کپی بگیرید و ارائه دهید. در مورد هر نوع خودرو و ماشین نیز همین طور است. هر نوع ملک، زمین زراعی، بایر، باغی و املاک اداری و تجاری نیز از این قاعده پیروی می‌کند.

وقتی پرونده خود را کامل کردید و آن را ثبت کردید ادامه کار از طرف سازمان امور مالیاتی انجام می‌شود. پرونده شما به کارشناس اداره مالیاتی ارجاع داده می‌شود و ممیزی آن انجام می‌شود. سپس با توجه به پرونده‌های موجود در نوبت رسیدگی قرار می‌گیرید.

برای اینکه صحت مطالب بیان شده از طرف شما مورد بررسی قرار بگیرد سازمان امور مالیاتی به ادارات مورد نظر نامه می‌دهد و استعلام موارد ذکر شده در اظهار نامه را بررسی خواهد کرد. در اینجا شما یا وکیلتان باید جواب استعلام‌های اعلام شده را بگیرد و به اداره مالیات ببرد. چیزی که در این میان بررسی می‌شود میزان ارزش دارایی‌های اعلام شده توسط شما و مقایسه آن با اطلاعات اعلام شده توسط مراکز قانونی است. به این شکل گفته‌های شما مورد راستی آزمایی قرار گرفته و صحت ادعای شما بررسی می‌گردد.

وقتی این مراحل طی شد با توجه به جوابی که از استعلام‌های به دست آمده گرفته شده است و نیز جدول مالیات بر ارث میزان مالیات محاسبه خواهد شد. حالا شما یک فیش بانکی دریافت می‌کنید که برای پرداخت پول می‌توانید از طریق بانک ملی یا دستگاه کارتخوان اداره مالیات کار پرداخت را انجام دهید. اگر از کارتخوان اداره مالیات استفاده کنید کار شما سریع‌تر انجام می‌شود.

سپس گواهی پرداخت مالیات را دریافت می‌کنید و به واسطه آن گواهی انحصار وراثت قابل استفاده خواهد شد. حالا شما می‌توانید هر کدام از اموالی که به ارث برده‌اید را در صورت تمایل بفروشید.

راه‌های کاهش یا حذف مالیات بر ارث

راه‌هایی برای کاهش یا حذف مالیات بر وراث وجود دارد که همیشه مورد سوال مودیان مالیاتی بوده است. البته این به معنی فرار از مالیات نیست و شما می‌توانید با آگاهی از حق قانونی خود به بهینه ترین شکل ممکن از آن استفاده کنید.

زمان پر کردن اظهار نامه مالیاتی و نحوه تکمیل آن بسیار مهم است. دیر تحویل دادن اظهار نامه باعث می شود شما بعضی از معافیت ها از جمله معافیت هزینه کفن و دفن را از دست بدهید. در هنگام پر کردن اظهارنامه نیز ممکن است به دلیل ناآگاهی از قوانین مواردی را بنویسید که به ضرر شما باشد.

ما توصیه می کنیم به منظور جلوگیری از خسارت های مالی احتمالی قبل از پر کردن اظهارنامه مالیاتی با کارشناسان ما تماس گرفته و مشاوره مالیاتی دریافت کنید. در ادامه لیست همه ی معافیت های مالیات وراثت درج شده است.

معافیت‌های مالیات بر ارث

با توجه به اینکه قانون مالیات بر ارث به دو بخش قبل از سال ۹۵ و بعد از سال ۹۵ تقسیم شده است قوانین معافیت‌های مالیاتی مربوط به ارث نیز به دو بخش تقسیم شده است. قوانین مالیات ارث کمی سختگیرانه بود و در سال ۱۳۹۵ این قوانین کمی تعدیل شد. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که تکلیف افرادی که قبل از سال ۱۳۹۵ فوت شده‌اند چه می‌شود؟ پاسخ این است که قوانین جدید شامل حال وراث آنان نیز می‌شود.

جهت کمک به وراث یک سری از اموال از پرداخت مالیات معاف هستند. این موارد در زیر آورده شده است.

• درآمد‌های حاصل از بازنشستگی و وجوه حاصل از خدمت سربازی و پایان خدمت
• وجوهی که بابت اخراج از کار، بازخرید و مرخصی استحقاقی استفاده نشده به حساب فرد واریز شده است.
• وجوهی که توسط بیمه به حساب فرد ریخته شده است
• وجوه واریزی از کارفرما
• وجوه دریافتی از موسساتی مانند بیمه عمر
• خسارت‌های ناشی از فوت و دیه فرد متوفی
• اموال وقف شده برای موسسات دولتی
• اساس منزل
• هزینه‌های مربوط به کفن و دفن فرد متوفی
• بدهی‌ها و قض‌های فرد متوفی
• اموال غیرمنقولی که سند ندارند.

نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که برای بررسی مالیات اموال شهدای انقلاب اسلامی برای وراثی که در طبقه بندی اول و دوم قرار دارند مالیات لحاظ نمی‌شود. در مورد خانواده‌های ایثارگران متاسفانه در قانون تدبیری اندیشیده نشده است و این عزیزان از مالیات بر ارث معاف نیستند. در مورد خانواده‌های شهدا اگر اموال به طبقه سوم وراث برسد دیگر شامل معافیت مالیاتی نخواهد شد.

پاسخ به برخی سوالات شما

 

مالیات بر ارث سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ به چه صورت است؟

مطابق قوانین مالیات بر ارث سال ۱۴۰۰ وقتی فردی فوت می‌شود و شناسنامه او باطل می‌شود به صورت اتوماتیک به کلیه سازمان‌ها اطلاع رسانی می‌شود و تمام حساب‌های فرد فوت شده بسته می‌شود. برای اینکه وراث بتوانند کارهای انحصار وراثت را انجام دهند و به خرید و فروش اموال بپردازند باید قبل از انجام هر چیز مالیات اموال را پرداخت کنند. قبل از پرداخت مالیات شما نمی‌توانید اقدام به فروش چیزی نمایید. هر چیزی به صورت منقول و غیر منقول که متعلق به فرد فوت شده است شامل این قانون می‌شود. میزان درصد مالیات هم طبق طبقه بندی وراث انجام خواهد شد و برای موارد مختلف متفاوت است.

بدهی مالیاتی شخص فوت شده باید پرداخت شود؟

بدهی مالیاتی متوفی در صورتی که اموالی از او به جا مانده باشد از اموال او کسر خواهد شد. اما اگر اموال و دارایی نداشته باشد نیازی به پرداخت بدهی مالیاتی نیست.

برای پرداخت مالیات بر ارث کجا مراجعه کنیم

برای پرداخت مالیات ارث باید به اداره مالیاتی واقع در آخرین محل سکونت متوفی مراجعه کنیم. در واقع محل سکونت وراث تاثیری در تعیین حوزه مالیاتی مربوطه ندارد.

برای 1 میلیارد ارث چقدر مالیات حساب می شود.

مالیات  ارثیه براساس طبقات وراث و نوع اموال به جا مانده از متوفی محاسبه می شود. با توجه به این که این مبلغ شامل ملک مسکونی، خودرو، حساب بانکی، مغازه و … باشد نرخ های متفاوتی از مالیات وراث به آن تعلق می گیرد.

مالیات بر ارث چقدر طول می کشد

عوامل زیادی در مدت زمان گرفتن گواهی مالیات بر ارثیه تاثیر دارد. از جمله اینکه آیا تا این لحظه انحصار وراثت از سمت ورثه انجام گرفته است؟

آیا مدارک مالکیت اموال متوفی مانند پایان کار ملک یا گواهی مربوط به شهرداری منطقه در دسترس است؟

قطعا کامل نبودن هر یک از مدارک باعث طولانی تر شدن روند کار می شود. ضمن اینکه حجم کاری اداره مالیات محل اقامت متوفی نیز در مدت زمان صدور گواهی مالیات ارث تاثیر دارد. زیرا در بعضی از اداره‌های مالیات با حجم زیاد پرونده های مالیاتی روبرو هستیم بنابراین باید مدت طولانی تری منتظر رسیدگی به پرونده خود باشید.

با این حال بعد از تکمیل مدارک و انجام کارشناسی معمولا ده روز بعد از پرداخت مالیات، گواهی مالیات ارثیه صادر می شود.